حدیث سفینه بنابر نقل ابوذر غفاری از پیامبر(صلی الله علیه و آله)، این چنین است: إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَیتِی فِیکُمْ کَمَثَلِ سَفِینَةِ نُوحٍ، مَنْ دَخَلَهَا نَجَی، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ (ترجمه: مَثَل اهل بیت من در میان شما کشتی نوح است، هر کس به این کشتی داخل شود نجات می‌یابد، و هر کس جا بماند، غرق می‌شود.) ^[۱]

این حدیث از جمله احادیثی است که برای اثبات حقانیت ولایت اهل بیت علیهم السلام مورد توجه علمای شیعه بوده است. علامه شرف الدین در کتاب المراجعات این حدیث را به عنوان دومین دلیل بر حقانیت ایشان بیان کرده است.

از این حدیث برای اثبات موارد زیر استفاده شده است:

• لزوم اطاعت و تبعیت: در این حدیث اهل بیت علیهم السلام به عنوان وسیله نجات معرفی شده‌اند و اطاعت از وسیله نجات برای نجات واجب است. پس تبعیت از اهل بیت علیهم السلام لازم است.^[2]

• عصمت اهل بیت: اگر کسی که پیروی از او واجب است محتمل الخطا باشد، ضمانتی در نجات به کمک او نیست. حال آنکه نجات در این حدیث ضمانت شده است. پس اهل بیت (علیهم السلام) معصوم‌اند.^[3]

• افضلیت اهل بیت: اگر دیگرانی بر اهل بیت علیهم السلام فضیلت داشتند.

• افضلیت اهل بیت: اگر دیگرانی بر اهل بیت علیهم السلام فضیلت داشتند.

• آنها به عنوان کشتی نجات معرفی میشدند.^[4]

• محبت اهل بیت: استفاده از کشتی نجات بدون محبت ایشان ممکن نیست.^[5]

^{ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ}

^{پی نوشت}

^{1. شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۳۳؛ دیلمی، ارشادالقلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۰۶؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۶۹، حدیث ۱۸؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷۳.}

^{2. مناوی، التیسیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۴۳؛ ملا علی قاری، مرقاة المفاتیح، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۳۹۸۸؛ سمهودی، جواهر العقدین، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۶؛ سید مرتضی، الشافی، موسسه الصادق، ج۳، ص۱۲۰؛ شرف الدین، مجالس الفاخرة، ۱۴۲۱ق، ص۷۷.}

^{3. سید مرتضی، الشافی، موسسه الصادق، ج۳، ص۱۲۰؛ حلبی، الکافی فی الفقه، مکتبة امیر المومنین، ص۹۷.}

^{4.میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۲۳، ص977.}

^{5. فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۶؛ ابن حجر الهیثمی، الصواعق المحرقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۴۴۵-۴۴۶.}

این حدیث در نقل‌های مختلف، با عبارت‌های گوناگون آمده، اما محتوای همه آن‌ها یکی است.

در اصول کافی، از کتب اربعه و اصلی شیعه آمده است: «…إِنِّی تَارِک فِیکمْ أَمْرَینِ إِنْ أَخَذْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا- کتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَهْلَ بَیتِی عِتْرَتِی أَیهَا النَّاسُ اسْمَعُوا وَ قَدْ بَلَّغْتُ إِنَّکمْ سَتَرِدُونَ عَلَی الْحَوْضَ فَأَسْأَلُکمْ عَمَّا فَعَلْتُمْ فِی الثَّقَلَینِ وَ الثَّقَلَانِ کتَابُ اللَّهِ جَلَّ ذِکرُهُ وَ أَهْلُ بَیتِی‏…».^[۱]

ترجمه: من در میان شما دو چیز باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند. ای مردم بشنوید! من به شما رساندم که شما در کنار حوض بر من وارد می‌شوید، پس من از شما درباره رفتارتان با این دو یادگار ارزشمند سؤال خواهم کرد، یعنی کتاب خدا و اهل بیتم.

سنن سنائی از صحاح اهل سنت، این حدیث را چنین نقل می‌کند:

«… کأنی قد دعیت فاجبت، انی قد ترکت فیکم الثقلین احدهما اکبر من الآخر، کتاب الله و عترتی اهل بیتی، فانظروا کیف تخلفونی فیهما، فانهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض…».^[۲]

ترجمه: زمان وفات من نزدیک شده است. من در میان شما دو شیء گرانبها باقی می‌گذارم که یکی بزرگتر از دیگری است، کتاب خدا و عترتم که همان اهل بیت علیهم السلام است. پس بنگرید که چگونه با آن دو رفتار می‌کنید که آن دو از هم جدا نمی‌شوند تا آنکه در کنار حوض بر من وارد شوند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

^{پی نوشت:}

^{1. کلینی، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، ج۱، ص۲۹۴.}

^{2. نسائی، السنن الکبری، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۵.}

با همت معاون فرهنگي مدرسه، نشست هفتگی فرهنگی با محوريت (روش های قرآنی بیان قصه های قرآنی) با حضور حجت الاسلام و المسلمین نقیب زاده از استان قم در مورخ 98/2/23 درمدرسه علميه الزهراء رمشك ويژه عموم طلاب برگزار گرديد.