حدیث سفینه بنابر نقل ابوذر غفاری از پیامبر(صلی الله علیه و آله)، این چنین است: إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَیتِی فِیکُمْ کَمَثَلِ سَفِینَةِ نُوحٍ، مَنْ دَخَلَهَا نَجَی، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ (ترجمه: مَثَل اهل بیت من در میان شما کشتی نوح است، هر کس به این کشتی داخل شود نجات مییابد، و هر کس جا بماند، غرق میشود.) [۱]
این حدیث از جمله احادیثی است که برای اثبات حقانیت ولایت اهل بیت علیهم السلام مورد توجه علمای شیعه بوده است. علامه شرف الدین در کتاب المراجعات این حدیث را به عنوان دومین دلیل بر حقانیت ایشان بیان کرده است.
از این حدیث برای اثبات موارد زیر استفاده شده است:
- لزوم اطاعت و تبعیت: در این حدیث اهل بیت علیهم السلام به عنوان وسیله نجات معرفی شدهاند و اطاعت از وسیله نجات برای نجات واجب است. پس تبعیت از اهل بیت علیهم السلام لازم است.[2]
- عصمت اهل بیت: اگر کسی که پیروی از او واجب است محتمل الخطا باشد، ضمانتی در نجات به کمک او نیست. حال آنکه نجات در این حدیث ضمانت شده است. پس اهل بیت (علیهم السلام) معصوماند.[3]
- افضلیت اهل بیت: اگر دیگرانی بر اهل بیت علیهم السلام فضیلت داشتند.
- افضلیت اهل بیت: اگر دیگرانی بر اهل بیت علیهم السلام فضیلت داشتند.
- آنها به عنوان کشتی نجات معرفی میشدند.[4]
- محبت اهل بیت: استفاده از کشتی نجات بدون محبت ایشان ممکن نیست.[5]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت
1. شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۳۳؛ دیلمی، ارشادالقلوب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۰۶؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۶۹، حدیث ۱۸؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷۳.
2. مناوی، التیسیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۴۳؛ ملا علی قاری، مرقاة المفاتیح، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۳۹۸۸؛ سمهودی، جواهر العقدین، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۶؛ سید مرتضی، الشافی، موسسه الصادق، ج۳، ص۱۲۰؛ شرف الدین، مجالس الفاخرة، ۱۴۲۱ق، ص۷۷.
3. سید مرتضی، الشافی، موسسه الصادق، ج۳، ص۱۲۰؛ حلبی، الکافی فی الفقه، مکتبة امیر المومنین، ص۹۷.
4.میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۲۳، ص977.
5. فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۶؛ ابن حجر الهیثمی، الصواعق المحرقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۴۴۵-۴۴۶.