حکمت و مصلحت حجاب در محضر علامه طباطبایی
سؤال:آیا از«آیه حجاب»میتوان وجوب حجاب را استفاده کرد؟ آن جا که میفرماید:«و اذا سألتموهن متاعا فسئلوهن من ورآء حجاب ذلکم أطهر لقلوبکم و قلوبهن 1.»و هر گاه از زنان پیامبر چیزی خواستید، از پشت پرده از آنان بخواهید.این برای دلهای شما و آنان پاکیزهتر است.
جواب:از این تعبیر، وجوب حجاب استفاده نمیشود، بلکه منظور بیان حکمت و مصلحت حجاب است؛ نظیر آیه شریفه «و أن تصوموا خیر لکم.»2 و روزه گرفتن برای شما بهتر است که پس از آیه«کتب علیکم الصیام.»3 روزه بر شما مقرر شده است، آمده است.
سؤال:آیا از آیه شریفه زیر، وجوب حجاب استفاده میشود؟ آن جا که خداوند متعال میفرماید:«یا ایها النبی قل لأزواجک و بناتک و نسآء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک أدنی أن یعرفن فلا یؤذین.»4
ای پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمن بگو: پوششهای خود را بر خود فروتر گیرند.این کار برای آن که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، (به احتیاط) نزدیکتر است.
جواب:«جلابیت»جمع«جلباب»به معنای پارچه ای است نظیر چادر که تمام بدن زن را بپوشاند.و«یدنین علیهن من جلابیبهن.»
یعنی خود را با چادرهایشان بپوشانند، تا مواضع زینت آنها از قبیل سینه هایشان آشکار و پیدا نباشد؛ مبادا فاسقان چشم چران از آنها سوء استفاده و به آنها تعرض کنند.5
سؤال:پس وجوب حجاب از کدام آیه قرآن کریم استفاده میشود؟
جواب:در مورد حجاب این آیات ذکر شده اند:
الف) خداوند متعال می فرماید:«و لا یبدین زینتهن.» (و زنان مواضع زینت خود را آشکار نکنند.)
منظور از«زینتهن»مواضع زینت است.یعنی مواضع زینت خود را بپوشانند و آنها را ظاهر و آشکار نکنند.
ب) همچنین میفرماید:«قل للمؤمنین یغضوا من أبصارهم و یحفظوا فروجهم.»7 (به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند.)
یعنی چشمهای خود را از آنچه که نظر کردن به آن حرام است(چه مرد اجنبی و چه زن اجنبیه)بپوشانند و آن را نگاه نکنند.و عورتهای خود را بپوشانند و آن را از نظر دیگران حفظ کنند.
ج) نیز میفرماید:«و قل للمؤمنات یغضضن من أبصارهن و یحفظن فروجهن…».8 (و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را(از هر نامحرمی)فرو بندند و عورتهای خود را از نظر دیگران نگهدارند…)
در روایتی از امام صادق(عليه السلام)آمده است:«کل شیء فی القرآن من حفظ الفرج، فهو من الزنا، الاّ هذه الآیة فانها من النظر.»9 از تمام آیاتی که در قرآن درباره«حفظ فرج»ذکر شده است، زنا اراده شده است؛ مگر این آیه که در رابطه با نظر و نگاه کردن است.
یعنی:«هر جا در قرآن حفظ فرج ذکر شده، منظور حفظ آن از زناست مگر این آیه که منظور حفظ آن از نظر است.»
سؤال:نظر حضرت عالی درباره حجاب اسلامی چیست؟
جواب:ظاهرا در اسلام ستر منظور است.
سؤال:آیا ستر(پوشش)موضوعیت دارد و یا مقدمه ای است برای جلوگیری از تحریک شهوت و چشم چرانی و نگاه نامحرمان به مواضع زینت و زیبایی آنان؟
جواب:بله، ستر موضوعیت دارد و لازم است بانوان مسلمان با حجاب و ستر بیرون آیند و تنها به منظور حفظ زینت آنان از چشم چرانی و نگاه نامحرم و تحریک شهوت آنها نیست.
سؤال:آیا با پوشیدن لباسهای کیپ بدن به نام «اسموکیت»بدون این که نازک و بدن نما باشد، حجاب اسلامی رعایت میشود؟
جواب:به لباس هایی که بدن را بهتر نشان دهد و مزید بر جمال باشد، ستر و پوشش نمی گویند و پوشیدن آنها حجاب اسلامی نخواهد بود. بنابراین، لباس هایی که حجم و اندام بدن زن در آنها نمایان باشد، از نظر شرع ساتر محسوب نمیشوند.
سؤال:اگر زنان مواضع زینت خود را با این گونه لباس های کیپ بدن بپوشانند، بر این کار«لا یبدین زینتهن»صدق می كند؟
جواب:جمال زن خودش زیباست و تجمل او نیز لازمه خودش است.و «و لا یبدین زینتهن»یعنی زنان باید مواضع زینت (زیبایی اندام) خود را بپوشانند و جمال خود را نشان ندهند. بنابراین، پوشیدن این گونه لباس های کیپ که اسکلت و برآمدگی های بدن را از پس و پیش نشان می دهند و بیشتر شهوت را تحریک می کنند، ستر و حجاب اسلامی نیست.
